Hayır, basurdan (hemoroidden) kaynaklanan kanama orucu bozmaz. Dini kaynaklarda orucu bozan haller açıkça tanımlanmış olup, dışarıdan gelen ve irade dışı gelişen bir kanama bu haller arasında sayılmaz. Basur hastalarının yaşadığı rektal kanamalar, genellikle istem dışı gelişir ve oruç üzerinde etkisi yoktur.
Basur Kanaması ve Oruç: Dini Açıdan Değerlendirme
Basur, anal bölgede toplardamarların genişlemesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Zaman zaman kanama, ağrı veya kaşıntı gibi belirtiler gösterir. Özellikle iftar ve sahur arasındaki düzensiz beslenme, posa eksikliği ve sıvı alımının azalması, Ramazan ayında hemoroid şikâyetlerini artırabilir.
Bu durum, özellikle ibadetlerini eksiksiz yerine getirmek isteyen bireylerde “Basur kanaması orucu bozar mı?” sorusunu gündeme getirir.
Cevap, İslam hukukuna göre, kanama oruç bozan durumlar arasında değildir; zira orucu bozan asıl unsurlar, ağız yoluyla vücuda giren maddelerdir. Ancak mezhepler arasında bu tür durumlara dair bazı detaylı yorum farklılıkları da bulunmaktadır.
Mezheplere Göre Yorumlar
Aşağıdaki tabloda dört Sünni mezhep ve Şii mezhebine göre basur kanaması gibi dışarıdan gelen ve istem dışı gerçekleşen kanamalara yönelik oruç geçerliliği değerlendirilmiştir:
| Mezhep | Görüş |
|---|---|
| Hanefi | Dışarıdan gelen kanamalar (burun, diş, basur vb.) orucu bozmaz. |
| Şafiî | Vücut dışına çıkan kan, orucu bozmaz; önemli olan ağızdan içeri girmesidir. |
| Malikî | Kanama orucu bozmaz; ağız veya boğaz yoluyla alınan şeyler dikkate alınır. |
| Hanbelî | Kanamanın miktarı önemli değildir, dışarıdan gelen kanamalar orucu bozmaz. |
| Caferî (Şii) | Kanama orucu bozmaz; mideye veya bağırsaklara bilinçli şekilde bir şey ulaştırmak orucu bozar. |
Diyanet İşleri Başkanlığı Görüşü
Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı, konuyla ilgili yayımladığı fetvalarda şunu açıkça belirtir:
“Burun kanaması, diş eti kanaması, hemoroid (basur) kanaması gibi durumlardan dolayı oruç bozulmaz. Bu tür kanamalar vücut dışından geliştiği için, orucu bozan haller arasında yer almaz.”
Bu görüş, diğer muteber İslami kaynaklar ve mezhep yorumlarıyla da örtüşmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Basur kanaması çok olursa oruç bozulur mu?
Hayır. Kanamanın miktarı önemli değildir. Kan dışarıdan geliyorsa ve ağız yoluyla içeri bir madde alınmadıysa oruç geçerlidir.
Kan yutulursa oruç bozulur mu?
Evet. Ağızdan mideye ulaşan kan, orucu bozar. Bu nedenle ağız içindeki kan mümkünse tükürülmeli ve yutulmamalıdır.
Hemoroid tedavisi için fitil kullanmak orucu bozar mı?
Evet. Anal bölgeden alınan ilaçlar orucu bozar. Fitil kullanımı gerekiyorsa, bu işlem iftardan sonra yapılmalıdır.
Oruç tutarken basur kanaması arttığında orucu bozmak gerekir mi?
Hayır. Sadece hayati tehlike oluşturacak düzeyde sağlık problemi varsa, oruç bozulabilir. Normal kanamalar orucu bozmaz.
Kaynakça
- Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı – Din İşleri Yüksek Kurulu, “Oruçla İlgili Sorular”
- İbn Abidin, Reddü’l-Muhtar
- Nevevî, el-Mecmû’ Şerhu’l-Mühezzeb
- Mâlik bin Enes, el-Muvatta
- İbn Kudâme, el-Muğnî
- Ayetullah Sistani, “İlmihal: Şii Fıkhında Oruç”