Hayır, saça dokunmak abdesti bozmaz. İslam alimlerinin çoğunluğu bu konuda hemfikirdir. Hem erkeğin kadının saçına dokunması, hem de kadının erkeğin saçına dokunması, abdestin geçerliliğini etkilemez. Ancak farklı mezheplerde dokunma meselesiyle ilgili bazı ayrıntılar bulunduğundan konuyu geniş bir şekilde incelemek faydalı olacaktır.
Abdestin Önemi ve Abdestin Bozucu Durumları
Abdest, ibadetlerin temel şartlarından biridir. Kur’an-ı Kerim’de (Maide, 6) namaz öncesi abdest alınması emredilmiş ve abdestin nasıl alınacağı detaylıca açıklanmıştır.
Abdesti bozan haller ise fıkıh kitaplarında ayrıntılı şekilde ele alınmıştır. Genel olarak abdesti bozan durumlar şunlardır:
- İdrar, dışkı, yel gibi çıkışlar
- Uyku veya bayılma gibi şuur kaybı
- Kan, irin veya kusma gibi akıntılar
- Cinsel ilişki ve meni gelmesi
Görüldüğü üzere, saça veya vücudun başka bir bölgesine dokunmak abdesti bozan haller arasında yer almamaktadır. Fakat mezheplerin “dokunma” konusundaki farklı içtihatları burada önem arz eder.
Mezheplere Göre Görüşler
Aşağıdaki tablo, mezheplerin saça dokunma konusundaki görüşlerini karşılaştırmalı olarak özetlemektedir:
| Mezhep | Saça Dokunmak Abdesti Bozar mı? | Açıklama |
|---|---|---|
| Hanefi | Bozmaz | Saç ölü uzuv hükmündedir, his taşımaz. Dolayısıyla dokunmak abdesti bozmaz. |
| Şafii | Bozmaz | Deri teması (yüz, el, beden) abdesti bozar. Ancak saç, tırnak, diş gibi kısımlar abdesti bozucu değildir. |
| Maliki | Bozmaz | Saç veya tırnak gibi kısımlara dokunmak abdesti bozmaz. Hatta şehvetle dokunsa bile bozucu etki yoktur. |
| Hanbeli | Bozmaz | Abdesti bozan dokunma sadece canlı deri temasıdır. Saça dokunmak abdesti bozmaz. |
Dini Kaynaklardan Deliller
- Kur’an-ı Kerim (Maide 6): Abdestin bozulmasına sebep olan haller arasında saç veya dokunma zikredilmemiştir.
- Hadisler: Hz. Aişe (r.a.) şöyle rivayet eder: “Resûlullah (s.a.v.), abdestli olduğu halde saçlarıma dokunurdu, abdestini yenilemezdi.” (Ebu Davud, Taharet, 79). Bu hadis, saça dokunmanın abdesti bozmadığını gösterir.
- İmam-ı Azam Ebu Hanife: Saçın “ölü uzuv” hükmünde olduğunu, yani his taşımadığını belirterek abdestin bozulmayacağına hükmetmiştir.
- İmam Nevevi (Şafii mezhebi): Cilt teması ile abdestin bozulacağını, ancak saç, tırnak gibi dokunma ile his taşımayan organların bu kapsama girmediğini vurgulamıştır.
- İbn Kudame (Hanbeli mezhebi): “Saça dokunmak abdesti bozmaz. Zira abdesti bozan şey, deri temasından doğan şehvet ihtimalidir.” demiştir.
Erkek ve Kadın Perspektifinden Saça Dokunmak
- Erkeğin kadının saçına dokunması: Hanefi, Maliki ve Hanbeli mezheplerine göre abdesti bozmaz. Şafii mezhebine göre de saç, deri kapsamında olmadığından abdesti bozmaz.
- Kadının erkeğin saçına dokunması: Hüküm tamamen aynıdır. Saç abdesti bozucu uzuvlardan değildir.
Buradan anlaşılıyor ki, cinsiyet farkı gözetilmeksizin saça dokunmak abdestin geçerliliğini etkilemez.
Şehvet Unsuru ile Saça Dokunmak
Bazı kimseler “şehvetle dokunmanın hükmü farklı mıdır?” diye sorabilir. Burada mezhepler arasında küçük farklılıklar vardır:
- Hanefi, Maliki ve Hanbeli mezheplerine göre: Şehvetle bile olsa saç dokunması abdesti bozmaz.
- Şafii mezhebinde: Şehvetle deri teması abdesti bozar, fakat saç, tırnak gibi organlar bu kapsama girmez.
Kısaca, şehvet olsa dahi saç dokunması abdest bozucu değildir. Ancak kalbi vesveseden uzak tutmak için müminin titiz davranması tavsiye edilmiştir.
Günlük Hayattan Örnekler
- Saçı taramak: Abdesti bozmaz.
- Çocuğun saçını okşamak: Abdesti bozmaz.
- Eşin saçına şefkatle dokunmak: Abdesti bozmaz.
- Saç yolmak veya kesmek: Abdesti bozmaz.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Eşimle otururken saçına dokunsam abdestim bozulur mu?
Hayır, hiçbir mezhebe göre saç dokunması abdesti bozmaz.
2. Saçımı taradım, abdestim gitti mi?
Hayır, taramak abdesti bozmaz.
3. Saçı koparmak veya kesmek abdesti bozar mı?
Hayır, bu da abdesti bozmaz.
4. Şehvetle dokunursam abdestim bozulur mu?
Hayır, saç bu kapsamda değildir. Ancak vesvese duymamak için dikkatli olmak faydalıdır.
5. Başörtüsü üzerinden saça dokunmanın hükmü nedir?
Hiçbir fark yoktur. Saç zaten abdesti bozmaz; başörtüsü üzerinden dokunmak da aynı şekilde bozmaz.
Kaynakça
- Kur’an-ı Kerim, Maide Suresi 6. Ayet
- Ebu Davud, Taharet, 79
- İmam Serahsi, el-Mebsut
- Nevevi, el-Mecmu Şerhu’l-Muhezzeb
- İbn Kudame, el-Muğni
- Karadavi, Fıkhu’t-Tahare